ଏହି ମହାନ ଖେଳାଳୀଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ପାଳନ ହେଉଛି ଜାତୀୟ କ୍ରୀଡ଼ା ଦିବସ
ଅଧିକ ପଢନ୍ତୁ ‘ଦର୍ଶନ ଆଇନାରେ ଇତିହାସର ପୃଷ୍ଠା’ରେ
ଆଜିର ତାରିଖ ୨୯ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫
ଜାତୀୟ କ୍ରୀଡ଼ା ଦିବସ:- କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ହକି ଖେଳାଳୀ ସ୍ୱର୍ଗତ ମେଜର ଧ୍ୟାନଚାନ୍ଦଙ୍କ ଜନ୍ମଦିବସ ଅଗଷ୍ଟ ୨୯କୁ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ କ୍ରୀଡ଼ା ଓ ଯୁବସେବା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜାତୀୟ କ୍ରୀଡ଼ା ଦିବସ ପାଳନ କରୁଛନ୍ତି। ୧୯୯୫ ମସିହାଠାରୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଷ ଅଗଷ୍ଟ ୨୯କୁ ଜାତୀୟ କ୍ରୀଡ଼ା ଦିବସ ରୂପେ ପାଳିତ ହେଉଛି। ଏହି ଦିନ ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କ୍ରୀଡ଼ା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉତ୍କର୍ଷତା ନିମନ୍ତେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ କ୍ରୀଡ଼ାବିତଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି।
ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଜନ୍ମ ଦିବସ:-
୧. ଜୀବରାଜ ନାରାୟଣ ମେହେଟ୍ଟା (୨୯ ଅଗଷ୍ଟ ୧୮୮୭ – ୭ ନଭେମ୍ବର ୧୯୭୮) ଗୁଜୁରାଟର ପ୍ରଥମ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ। ସେ ତାଙ୍କ ଛାତ୍ର ଜୀବନରେ ହିଁ ‘ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଆସୋସିଏସନ୍’ ଗଠନ କରିଥିଲେ। ଏହିଠାରେ ତାଙ୍କର ଜାତିର ପିତା ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କ ଥିଲା ଏବଂ ସେ ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କ ସହଯୋଗୀ ହୋଇଥିଲେ। ଜୀବରାଜ ମେହେଟ୍ଟା ୧୯୩୦ର ‘ଲବଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ’ ଏବଂ ୧୯୪୨ର ‘ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନ’ରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଜେଲ ଦଣ୍ଡ ପାଇଥିଲେ।
୨. ଧ୍ୟାନ ଚାନ୍ଦ (୨୯ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୦୫ – ୯ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୭୯), ଭାରତୀୟ ଫିଲ୍ଡ ହକିର ପୂର୍ବତନ ଖେଳାଳି ଏବଂ ଅଧିନାୟକ। ତାଙ୍କୁ ଭାରତ ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ହକିର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଖେଳାଳିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଗଣନା କରାଯାଏ। ସେ ତିନୋଟି ଅଲିମ୍ପିକ୍ସ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ପଦକ ଜିତିଥିବା ଭାରତୀୟ ହକି ଦଳର ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ (୧୯୨୮ ଆମଷ୍ଟରଡାମ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସ, ୧୯୩୨ ଲସ୍ ଆଞ୍ଜେଲସ୍ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସ ଏବଂ ୧୯୩୬ ବର୍ଲିନ୍ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସ)। ଭାରତରେ ତାଙ୍କର ଜନ୍ମ ତାରିଖକୁ “ଜାତୀୟ କ୍ରୀଡା ଦିବସ” ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ତାଙ୍କୁ ହକିର ଯାଦୁକର କୁହାଯାଏ। ସେ ତାଙ୍କ ଖେଳ ଜୀବନରେ ୧୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଗୋଲ କରିଥିଲେ। ୧୯୫୬ ମସିହାରେ ତାଙ୍କୁ ଭାରତର ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ନାଗରିକ ସମ୍ମାନ ପଦ୍ମଭୂଷଣରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା।
୩. କେ. ରାଧାକୃଷ୍ଣନ୍ (୨୯ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୯) ଭାରତର ଜଣେ ବୈଜ୍ଞାନିକ। ସେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ମହାକାଶ କମିଶନର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ, ମହାକାଶ ବିଭାଗର ସଚିବ ଏବଂ ISRO (ଭାରତୀୟ ମହାକାଶ ଗବେଷଣା ସଂଗଠନ)ର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଥିଲେ। ଡକ୍ଟର ରାଧାକୃଷ୍ଣନ୍ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଭାବରେ ଅବଦାନ ରଖିଛନ୍ତି। ସେ ୫୫ ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରକାଶନ ଲେଖିଛନ୍ତି ଏବଂ ସହ-ଲେଖନ କରିଛନ୍ତି।
୪. ମାଧବ ଶ୍ରୀହରି ଆନେ (୨୯ ଅଗଷ୍ଟ ୧୮୮୦ – ୨୬ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୬୮) ଜଣେ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ। ସେ କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ‘ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ’ର ସଦସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ। ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ‘ଲବଣ ସତ୍ୟାଗ୍ରହ’ ସମୟରେ, ସେ ଜେଲ ମଧ୍ୟ ଯାଇଥିଲେ। ୧୯୪୩ ରୁ ୧୯୪୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ସେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ଭାରତର ହାଇକମିଶନର ମଧ୍ୟ ଥିଲେ। ସ୍ୱାଧୀନତା ପାଇବା ପରେ, ତାଙ୍କୁ ବିହାରର ରାଜ୍ୟପାଳ ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଥିଲା। ‘ହୋମ ରୁଲ୍ ଲିଗ୍’ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେବା ପରେ, ଆନେ ଏହାର ଉପାଧ୍ୟକ୍ଷମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ। ୧୯୨୧ ରୁ ୧୯୩୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ବିଦର୍ଭ ପ୍ରଦେଶ କଂଗ୍ରେସ କମିଟିର ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରିଥିଲେ। ସେ କିଛି ବର୍ଷ ପାଇଁ ‘ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ’ର କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ କମିଟିର ସଦସ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ। ସେ ‘ସ୍ୱରାଜ୍ୟ ପାର୍ଟି’ ପକ୍ଷରୁ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସଭାର ସଦସ୍ୟ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ସେଠାରେ ତାଙ୍କ ଦଳର ମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ।
ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ତିରୋଧାନ ଦିବସ:-
୧. ତୁଷାର କାନ୍ତି ଘୋଷ (୨୧ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୮୯୮ – ୨୯ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୯୪), ଜଣେ ଭାରତୀୟ ସାମ୍ବାଦିକ ଏବଂ ଲେଖକ। ସେ କୋଲକାତାର ଇଂରାଜୀ ଭାଷାର ଅମୃତ ବଜାର ପତ୍ରିକା ଖବରକାଗଜର ସମ୍ପାଦକ ଥିଲେ। ସେ ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାସନାଲ ପ୍ରେସ୍ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଏବଂ କମନୱେଲ୍ଥ ପ୍ରେସ୍ ୟୁନିଅନ୍ ଭଳି ପ୍ରମୁଖ ସାମ୍ବାଦିକତା ସଂଗଠନର ନେତା ଭାବରେ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ। ଦେଶର ଫ୍ରି ପ୍ରେସ୍ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଅବଦାନ ପାଇଁ ଘୋଷଙ୍କୁ “ଭାରତୀୟ ସାମ୍ବାଦିକତାର ଡିନ୍” ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଥିଲା। ସାମ୍ବାଦିକତା ବ୍ୟତୀତ, ସେ କାଳ୍ପନିକ ଉପନ୍ୟାସ ଏବଂ ଶିଶୁ ପୁସ୍ତକ ଲେଖିଥିଲେ। ୧୯୬୪ ମସିହାରେ, ସେ ସାହିତ୍ୟ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାଙ୍କର ଅବଦାନ ପାଇଁ ଭାରତର ତୃତୀୟ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନାଗରିକ ସମ୍ମାନ, ପଦ୍ମ ଭୂଷଣର ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲେ।
୨. ବନାରସି ଦାସ ଗୁପ୍ତା (୫ ନଭେମ୍ବର ୧୯୧୭ – ୨୯ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୦୭), ହରିୟାଣା ରାଜ୍ୟର ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ। ଜଣେ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ହୋଇଥିବାରୁ, ସେ ନିଜସ୍ୱ ଶୈଳୀରେ ସାମାଜିକ, ରାଜନୈତିକ ଏବଂ ସାର୍ବଜନୀନ ଜୀବନଯାପନ କରିଥିଲେ। ବନାରସ ଦାସ ଗୁପ୍ତା ‘ଭାରତ ଛାଡ଼ ଆନ୍ଦୋଳନ’ରେ ମଧ୍ୟ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ୧୯୪୨ ରୁ ୧୯୪୪ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାରାବରଣ କରିଥିଲେ।
ନଜର ପକାନ୍ତୁ ଆଜିର ଦିନରେ ଘଟିଥିବା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଘଟଣାକ୍ରମ ଉପରେ:-
୧୯୪୭ – ମାନବ ସମ୍ବଳ ବିକାଶ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅଧୀନରେ ଭାରତରେ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ସମର୍ପିତ ‘ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ’ ପୁନଃପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।
୧୯୪୭ – ଡକ୍ଟର ଭୀମ ରାଓ ଆମ୍ବେଦକରଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ, ସମ୍ବିଧାନ ସଭା ଦ୍ୱାରା ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଡ୍ରାଫ୍ଟିଂ କମିଟି ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା।
୧୯୪୯ – ସୋଭିଏତ୍ ୟୁନିଅନ୍ ଗୁପ୍ତ ଭାବରେ ପ୍ରଥମ ପରମାଣୁ ବୋମା ପରୀକ୍ଷଣ କରିଥିଲା।
୧୯୪୭ – ଚୌଧୁରୀ ଚରଣ ସିଂହଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଲୋକଦଳ ପାର୍ଟି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା।